فهرست مطالب
فصلنامه زمین شناسی اقتصادی
سال چهارم شماره 1 (پیاپی 6، بهار و تابستان 1391)
- تاریخ انتشار: 1391/04/25
- تعداد عناوین: 9
-
-
صفحه 1توده های نفوذی ترشیری (گرانیتوئیدها) در مناطق مختلفی از بلوک لوت در استان های خراسان رضوی و جنوبی مورد مطالعه قرار گرفت. عمده توده ها از نوع نیمه عمیق با بافت پورفیری بوده و ترکیب آنها از دیوریت تا گرانیت متغیر است، ولی غالبا مونزونیتی هستند. این توده ها (به استثنای هیرد) متعلق به سری مگنتیت (نوع I) بوده و به طور عمده از نوع متاآلومینوس هستند. اغلب توده های نفوذی که کم و بیش نیز همراه با کانی سازی هستند از نوع غنی از پتاسیم هستند، در حالی که توده های نفوذی بدون کانی سازی نجم آباد از نوع سدیک است. ماگمای نجم آباد با توجه به مقدار Nb < 5 ppm، نسبت بالای Zr/Nb > 30، نسبت 87Sr/86Sr اولیه کمتر از 7053/0 و مقدار εNd در حدود 16/5+ در زون فرورانش و از اعماق بیشتر منشا گرفته و کمترین آلودگی با پوسته قاره ای را داشته است، در حالی که توده های منطقه کیبرکوه با بالاترین مقدار 17 ppm Nb >، نسبت کم < 2 Zr/Nb، نسبت 87Sr/86Sr اولیه بیش از 707/0 و مقدار εNd کمتر از 3- بیشترین اختلاط با پوسته قاره ای را نشان می دهد. تهی شدگی شدید عناصر HREE در توده های نفوذی نجم آباد و نسبت (La/Yb)N بیش از 17 تا 23 نشان دهنده تشکیل ماگما در عمق پایداری گارنت است. برپایه الگوی REE و مقدار Eu/Eu* بین 8/0 تا 1، توده های مناطق ماهرآباد، خوپیک، چاه شلجمی، ده سلم و کوه شاه، کالک آلکالن هستند و ماگمای آنها در شرایط اکسیدان تشکیل شده است، ولی کیبرکوه با مقدار Eu/Eu* کمتر از 8/0 با پوسته قاره ای احیایی آلوده شده است. توده های نفوذی همه مناطق غیر از نجم آباد در محدوده مشترک ماگمای کالک آلکالن نرمال با آداکیتی قرار دارد، ولی توده های نجم آباد به ترکیب ماگمای آداکیتی شباهت دارند. سن گرانیتوئیدها بین ائوسن میانی تا الیگوسن تحتانی بوده و از 3/43 میلیون سال در کیبرکوه در شمال تا 3/33 میلیون سال در چاه شلجمی در جنوب کاهش می یابد. مقدار نسبت 87Sr/86Sr اولیه نیز از شمال به جنوب همراه با کاهش سن توده های نفوذی از کیبرکوه به طرف چاه شلجمی، از 7077/0 به 7047/0 کاسته می شود. توده های نفوذی ماهرآباد، خوپیک، ده سلم و چاه شلجمی مقدار εNd بین 5/0+ تا 49/2+ و مقدار نسبت 87Sr/86Sr اولیه کمتر از 7055/0 دارند که نشان دهنده ماگمای مشتق شده از ذوب بخشی پوسته اقیانوسی است. سن سنگ منشا گرانیتوئیدها (TDM) که براساس ایزوتوپ های Sm-Nd محاسبه شده است، نشان می دهد که توده های نفوذی از پوسته های اقیانوسی با سن های متفاوتی منشا گرفته اند، به طوری که ماگمای منطقه کیبرکوه از قدیمی ترین پوسته اقیانوسی در حال فرورانش (840 میلیون سال)، نشات گرفته و بیشترین آلایش پوسته ای را در طی صعود متحمل شده است. ولی توده های نجم آباد از یک پوسته اقیانوسی جوان تر (سن 360 میلیون سال) منشا گرفته و کمترین آلودگی را با پوسته دارند. ماگمای مناطق ده سلم و چاه شلجمی نیز که در برخی موارد ژئوشیمی متفاوتی با ماگمای مناطق ماهرآباد و خوپیک نشان می دهند، از پوسته های اقیانوسی جداگانه ای منشا گرفته اند که حدود 200 میلیون سال با یکدیگر اختلاف سنی داشته اند. فاصله زمانی بین 42 تا 33 میلیون سال قبل (ائوسن میانی تا اوایل الیگوسن)، مهمترین پنجره زمانی کانی سازی در شرق ایران و محدوده استان خراسان جنوبی است. انواع کانی سازی مس- طلا پورفیری، طلای مرتبط با توده های نفوذی احیایی، طلای اپی ترمال سولفید بالا، اسکارن آهن، رگه های Pb-Zn-Sb و IOCG شناسایی شده اند. لذا گرانیتوئیدهای تشکیل شده در محدوده زمانی 42 تا 33 میلیون سال که در بلوک لوت و شمال آن قرار دارند، برای این مجموعه کانی سازی پتانسیل دارند.
-
صفحه 29نهشته بوکسیت قشلاق در 110 کیلومتری جنوب شرقی گرگان واقع شده است. این نهشته به صورت یک افق چینه سان با طول بیش از 2 کیلومتر و ضخامت حدود 25 متر در بین کربنات های سازندهای روته و الیکا تشکیل شده است. تجزیه و تحلیلهای بافتی، هر دو خاستگاه برجازا و نابرجازا را برای این نهشته نشان می دهد. بوهمیت، دیاسپور، آناتاز، روتیل، هماتیت، گوتیت، کائولینیت، سوانبرگیت، پیریت و کوارتز در پاراژنز کانسنگ شناسایی شد. براساس شواهد بافتی و کانی شناسی، این نهشته به پنج واحد مجزا شامل بوکسیت بالایی، کائولینیت بالایی، بوکسیت سخت، کائولینیت پایینی و بوکسیت پایینی قابل تقسیم است. ضریب تجمع عناصر جزئی و شاخصهای ژئوشیمیایی مانند Ti/Cr، TiO2/Al2O3، Zr/Ti و Nb/Y، همراه با شواهد زمین شناسی، پیشنهاد کننده بازالت های سازند سلطان میدان به عنوان منشا اصلی مواد بوکسیتی است. تلفیق داده های کانی شناسی و زمین شیمیایی نشان می دهد که این نهشته در طی دو مرحله اصلی تشکیل شده است. ابتدا، مواد بوکسیتی، اکسیدهای Fe و Ti، و کانی های رسی بر اثر فرآیندهای بوکسیتی شدن درجازا از بازالت ها تشکیل شده اند. سپس، این مواد به حفرات کارستی انتقال و به صورت یک افق بوکسیتی نهشته شده اند.
-
صفحه 47اسکارن کمتال در 15 کیلومتری شمال شرق خاروانا در استان آذربایجان شرقی واقع شده است. نفوذ استوک کوارتز مونزونیتی کمتال به سن الیگو سن به داخل توالی رسوبی کرتاسه فوقانی (آهک رس دار، مارن و سیلتستون) باعث گسترش زون های دگرسانی متاسوماتیک قابل توجه و واحدهای دگرگونی مجاورتی در امتداد کنتاکت شده است. اسکارن کمتال از نوع کلسیک بوده و زون های اسکارنی هم به صورت اندو اسکارن و هم اگزو اسکارن متشکل از دو زون گارنت اسکارن و اپیدوت اسکارن در آن تکامل یافته اند. فرآیند اسکارنی شدن به دو مرحله اصلی 1) پیش رونده و 2) پس رونده تقسیم می شود. در مرحله پیش رونده، جای گیری توده نفوذی باعث دگرگونی ایزو کمیکال سنگهای درون گیر و تشکیل مرمر و هورنفلس شده است. تبلور توده نفوذی باعث تکامل فاز سیال هیدروترمال و نفوذ آن به داخل سنگهای درون گیر شده است. واکنش این سیالات با سنگهای دگرگون شده اولیه باعث ایجاد دگرسانی متاسوماتیک گسترده شده که توسط تشکیل کانی های کالک سیلیکاته بی آب نظیر گارنت و پیروکسن در درجه حرارتی حدود °C 550-420 و فوگاسیته اکسیژن 22-10 تا 25-10 مشخص می شود. در مرحله پس رونده با تغییر شرایط فیزیکوشیمیایی نظیر کاهش دما (°C 420 -
-
صفحه 59منطقه مورد مطالعه در شمال غرب سربیشه در استان خراسان جنوبی و در حاشیه شرقی بلوک لوت واقع شده است. در این منطقه، سنگهای آتشفشانی ترشیری (ائوسن- الیگوسن تا پلیوسن) با ترکیب آندزیت بازالتی، داسیت، ریوداسیت، ریولیت شیشه ای گاهی پرلیتی، توف و ایگنمبریت رخنمون دارد. در کوه دغار، سه لایه پرلیت A، B و C به ترتیب با ضخامت 102، 7 و 58 متر به صورت متناوب با سنگهای آتشفشانی- آذرآواری وجود دارد. منطقه بندی، بافت غربالی و خوردگی خلیجی در فنوکریست های پلاژیوکلاز و گرد شدگی کانی ها از ویژگی های سنگهای گدازه ای بوده که حاکی از وجود شرایط عدم تعادل حین انجماد ماگما می باشد. از لحاظ خصوصیات شیمیایی، متاآلومین، کالک آلکالن پتاسیم متوسط تا بالا، دارای غنی شدگی LILE و آنومالی منفی Nb و Ti هستند. ریولیت ها در مقایسه با داسیت ها و آندزیت بازالتی، تهی شدگی بیشتری در Ba، Sr، P و Ti دارند. نمودار عناصر نادر خاکی بهنجار شده با کندریت، حاکی از غنی شدگی LREE در مقایسه با HREE (64/12-14/9(La/Yb)N=، آنومالی منفی ضعیف Eu برای آندزیت بازالتی (91/0Eu/Eu*=) و داسیت ها (87/0-78/0Eu/Eu*=) و آنومالی منفی قوی Eu برای ریولیت ها (35/0-18/0Eu/Eu*=) می باشد. وجود آنومالی منفی Eu موید ماهیت کالک آلکالن برای سنگهای مورد مطالعه است. این سنگها، براساس خصوصیات شیمیایی و پذیرفتاری مغناطیسی در رده I قرار می گیرند. از دیدگاه موقعیت تکتونیکی به محیط فرورانش و حاشیه قاره-ای فعال تعلق داشته و ماگمای مادر آنها از ذوب بخشی گوشته غنی شده حاصل و سپس در حین تفریق، آلودگی پوسته ای را تحمل نموده است. داسیت های منطقه سربیشه دارای Sr86/Sr87 اولیه بین 7048/0 و 7050/0 (میانگین 7049/0) بوده که منشا گوشته ای را برای ماگمای سازنده آنها تایید می کند. شیشه های آتشفشانی با ترکیب ریولیتی در اثر آب گیری (احتمالا آبهای جوی)، به پرلیت تبدیل شده است. آزمایشهای فیزیکی و تجزیه شیمیایی نشان داد که پرلیت سربیشه به عنوان ماده اولیه برای تولید پرلیت منبسط مناسب است.
-
صفحه 77منطقه اکتشافی کوه شاه در کمربند ولکانو- پلوتونیکی ترشیری بلوک لوت واقع شده است. بیش از 17 توده نفوذی اسیدی تا حدواسط با ترکیب دیوریت تا سینیت در منطقه شناسایی شده است. زون های دگرسانی هیدروترمالی مرتبط با توده های نفوذی شامل آرژیلیک، پروپیلیتیک، آرژیلیک پیشرفته، سیلیسی، کوارتز- سریسیت- پیریت، گوسان و برش هیدروترمالی است که اغلب با یکدیگر تداخل کرده و این امر به همراه هوازدگی شدید، سبب پیچیدگی تفکیک زون های دگرسانی شده است. کانی سازی به شکل سولفیدی (پیریت و به مقدار کمتر کالکوپیریت) و اکسیدهای آهن دانه پراکنده و رگه چه های استوک ورک کوارتز- اکسیدآهن مشاهده می شود. توده های منطقه، متاآلومینوس، کالک آلکالن، شوشونیتی و دارای پذیرفتاری مغناطیسی بالا هستند. توده های نفوذی منطقه در طبقه توده های اکسیدان، سری مگنتیت تیپ I طبقه بندی می شوند. سن این توده های گرانیتوئیدی، بر مبنای سن سنجی U-Pb بر روی کانی زیرکن، 7/0±7/39 میلیون سال (ائوسن میانی) است. داده های رادیوایزوتوپ (نسبت های87Sr/86Sr و 143Nd/144Nd اولیه و εNd) و داده های ژئوشیمیایی پیشنهاد می کند که توده گرانیتوئیدی کوه شاه از گوشته تهی شده، در کمان ماگمایی مرتبط با زون فرورانش منشا گرفته است. آنومالی ژئوشیمیایی عناصر Cu، Au، Fe، Pb، Zn، As، Sb، Mo، Bi، Hg و نیز Mn، Ba، Te، Se منطبق بر زون های دگرسانی کوارتز- سریسیت- پیریت، گوسان- استوک ورک- برش هیدروترمالی، توده های سیلیسی بی قاعده و آرژیلیک پیشرفته هستند. آنومالی های ژئوفیزیکی، منطبق بر زون های دگرسانی هیدروترمالی و کانی سازی است که نتایج و تفاسیر آنها الگویی پیچیده از مناطقی نیمه مدور تا بیضوی در جهت شمال شرق- جنوب غرب را مشخص می سازد. این شواهد، مشابه با مناطق دیگر شناسایی شده سیستم مس- طلا پورفیری و اپی ترمال طلا در ایران و جهان است.
-
صفحه 109رشته کوه طشتاب خور در فاصله 25 کیلومتری خور، در شمال شرقی استان اصفهان قرار دارد. دگرسانی ولکانیک های ائوسن در منطقه خور، موجب شکل گیری معادن بنتونیت متعددی شده است، که در مجموع تحت عنوان افق بنتونیتی خور طبقه بندی می شوند. بررسی عناصر نادر در سنگ والد و نمونه های رسی نشان می دهد که ترکیب سنگهای والد آتشفشانی منطقه از نوع آندزیت - بازالت می باشد. همچنین آنالیز XRD ترکیب کانی های رسی منطقه را از نوع مونت موریلونیت سدیم دار و میزان اندکی از کائولینیت به همراه کوارتز، کلسیت و کریستوبالیت نشان می دهد. فرآیند دگرسانی با تهی شدگی اغلب از عناصر اصلی و فرعی سنگ اولیه همراه بوده است. بیشترین میزان تهی شدگی عناصر اصلی در مورد عناصر آلکالن و در میان عناصر فرعی در عناصر لیتوفیل بزرگ یون مشاهده می شود و کمترین میزان تغییرات عناصر اصلی مربوط به آلومینیم و تیتانیم است که عناصری غیرمتحرک محسوب می شوند. عنصر مس بیشترین مقدار تهی شدگی را در بین عناصر فلزی متحمل شده است، در حالی که فلزات واسطه نیکل، کروم و روی غنی شدگی جزئی نشان می دهند. همچنین عناصر نادر خاکی روندی مشابه با سنگ والد آتشفشانی خود دارند، با این تفاوت که عناصر نادر خاکی سنگین، تهی شدگی بیشتری را نسبت به عناصر نادر خاکی سبک نشان می دهند که این مسئله می تواند به دلیل خروج عناصر نادر خاکی سنگین به صورت کمپلکس از محیط و جذب عناصر سبک در ساختار کانی رسی باشد.
-
صفحه 123سنگهای آهکی (پرمو- تریاس) دگرگون شده منطقه چشین در جنوب شرق همدان در مجاورت تنوعی از سنگهای رسی دگرگون شده مانند شیست ها و هورنفلس ها رخنمون دارند. نفوذ باتولیت الوند (سن ژوراسیک) به درون سنگهای رسی و آهکی سبب ایجاد سنگهای دگرگونی مجاورتی در مناطقی از همدان (روستای چشین) شده است. سنگهای آهکی دگرگون شده چشین براساس مدال کانی ها (کلسیت، دولومیت، سیلیکاتی و تیره) شامل الف) مرمرها و کالک- سیلیکات ها و ب) اسکارن ها می باشند. کانی های فلزی در مرز بین کالک- سیلیکات ها و هورنفلس های سیلیمانیت دار شکل گرفته اند و سبب ایجاد سنگهای اسکارنی شده اند. براساس مطالعات کانی شناسی، اسکارن ها در منطقه مورد مطالعه دارای کانی های دیوپسید، گارنت، ترمولیت، وزوویانیت، اپیدوت و کانی های فلزی مانند هماتیت و مگنتیت هستند. فرآیندهای اسکارن زایی در دو مرحله دگرگونی رخ داده اند: 1) دگرگونی پیش رونده 2) دگرگونی پس رونده. مرحله اول شامل دگرگونی پیش رونده و شکل گیری کانی های بی آب مانند گارنت و پیروکسن می باشد. مرحله دوم دگرگونی پس رونده است که عامل اصلی توسعه اسکارن ها به حساب می آید. علاوه بر Fe، Si و Mg مقدار قابل توجهی Fe به همراه سیالات به سیستم اسکارنی اضافه می شود. نهایتا مقدار قابل ملاحظه ای از کانی های آب دار (مانند اپیدوت+ کلریت+ آمفیبول) و اکسیدها و کربنات ها جایگزین کانی های بدون آب در سنگ میزبان آهکی می شوند. با استفاده از منحنی های تعادل ترمودینامیکی چندگانه (به کمک برنامه THERMOCALC®)، دما، فشار و ترکیب سیالات سنگهای کالک- سیلیکاته و اسکارنی به ترتیب در حدود 620 درجه سانتی گراد، 4 کیلوبار و XCO2 کمتر از 17/0 تخمین زده شده است. فوگاسیته اکسیژن در این سنگها متوسط می باشد. مطالعات کانی شناسی اسکارن های چشین، صحت محاسبات فوق را تایید می نماید.
-
صفحه 135منطقه مورد مطالعه در جنوب شرق ایران، حدود 110 کیلومتری جنوب غربی کرمان قرار گرفته است. واحدهای زمین شناسی در منطقه شامل سنگهای افیولیتی، سنگهای آتشفشانی، توده های نفوذی و سنگهای رسوبی می باشند. کانسارسازی در امتداد گسل چهارگنبد درون سنگهای آندزیتی، آندزیت بازالتی و توف های آندزیتی به صورت رگه ای رخ داده است. کانی سازی سولفیدی در سنگهای کانه زا به سه صورت انتشاری، رگه چه ای و رگه ای دیده می شوند که در این میان، پیریت و کالکوپیریت مهم ترین کانه های سولفیدی می باشند. دگرسانی ها در منطقه مورد مطالعه شامل دگرسانی های آرژیلیک، فیلیک و پروپیلیتیک می باشند. عناصر طلا، بیسموت، مس، گوگرد و سلنیم نسبت به سایر عناصر غنی شدگی بالاتری دارند، غنی شدگی این عناصر نسبت به زمینه طبیعی منطقه به ترتیب 321، 503، 393، 703، 208 و نسبت به کلارک 401، 222، 532، 101 و 156 برابر می باشد. براساس آزمونهای چند متغیره آماری، سه فاز اصلی کانه زایی در کانسار شناسایی شد که در اولین فاز، آرسنیک، کادمیم، سرب، روی و کلسیم در رگه های کلسیتی گرمابی غنی شده اند؛ در فاز دوم، مس، طلا، نقره، بیسموت، آهن و گوگرد درون رگه های سولفیدی غنی شدگی نشان می دهند و فاز سوم کانه زایی شامل غنی شدگی نیکل، منگنز، سلنیم و آنتیموان می باشد و مبین مرحله حدواسطی بین دو فاز کانه زایی قبلی است.
-
صفحه 155ذخیره فلوئوریت قهرآباد در 58 کیلومتری جنوب شرق سقز در شمال غرب استان کردستان و منتهی الیه شمالی زون سنندج - سیرجان از سمت شمال غرب قرار گرفته است. عواملی نظیر تغییر در شرایط فیزیکوشیمیایی محیط کانی سازی (pH و Eh)، تغییر در فشار و دما، دگرسانی، متامورفیسم، اکسیداسیون مواد ارگانیکی، جذب سطحی، فعالیت و انحلال آنیون های وابسته، غنی شدگی درجازا و شست و شوی کانی های رسی، نقش مهمی در توزیع عناصر اصلی، جزئی و نادر خاکی و توسعه این ذخیره ایفا نموده اند. ملاحظات ژئوشیمیایی بیشتر با استفاده از توزیع عناصر نادر خاکی نشان می دهند که مقدار کل عناصر REE در نمونه ها کم بوده و فلوئوریت های بنفش در مراحل اولیه کانی زایی همراه با غنی شدگی عناصر LREE (حاصل هضم و جانشینی سنگ دیواره) و انواع آبی و بی-رنگ در مراحل تاخیری (پسین) کانی زایی همراه با غنی شدگی عناصر MREE و HREE (حاصل تبلور و تحرک مجدد) تشکیل شده اند. کانی سازی فلوئوریت های بنفش در این ذخیره در شرایط نسبتا اکسیدان و قلیایی و فلوئوریت های بی رنگ تا زرد کم رنگ و آبی تا آبی مایل به سبز در شرایط نسبتا احیایی و اسیدی صورت گرفته است. با استفاده از نمودار نسبت Tb/Ca در مقابل نسبت Tb/La، می توان نتیجه گرفت که فلوئوریت ها از نوع گرمابی بوده و مدل ژنز ذخیره نیز به صورت جانشینی در سنگهای کربناته می باشد.
-
Page 1Tertiary intrusive granitoids within the Lut block in the Khorasan Razavi and South Khorasan provinces are mainly sub-volcanic with porphyry texture and their composition varies from granite to diorite but monzonite is dominant. With the exception of Hired, these are classified as belonging to the magnetite-series of I-type granitoids. Chemically, these rocks are meta-aluminous. Those with mineralization are K-rich and those without mineralization such as Najmabad are Na-rich. All intrusive rocks plot in the field of calc-alkaline to adakite except Najmabad that plot in the adakite field. Based on low content of Nb (30), low initial 87Sr/86Sr (17 ppm), low ratio of Zr/Nb (0.707) and low initial εNd value (-3), magmas in the Kaybar-Kuh were more contaminated in the continental crust. Based on depletion in HREE and high ratio of (La/Yb)N (17-23), magma in Najmabad originated in the deep region in which garnet was present. Based on REE pattern and ration of Eu/Eu* (0.8-1), intrusive rocks within Maherabad, Khoopik, Chah-Shaljami, Kuh Shah and Dehsalm are calc-alkaline and their magma formed in an oxidant condition whereas Kaybar Kuh magma with low ratio of Eu/Eu
-
Page 29The Gheshlagh bauxite deposit is located 110 km southeast of Gorgan. The deposit has been developed as a stratiform horizon with more than 2 km length and a thickness of about 25 m along the contact of Ruteh and Elika carbonate formations. Textural analysis indicates both allochthonous and autochtonous origins for the bauxites. Bohemite, diaspore, anatase, rutile, hematite, goethite, kaolinite, svanbergite, pyrite, and quartz were identified in the ore paragenesis. Based on textural and mineralogical evidence, the deposit can be divided into five distinct units including upper bauxite, upper kaolinite, hard bauxite, lower kaolinite and lower bauxite. Accumulation coefficients of trace elements and geochemical indices such as Ti/Cr, TiO2/Al2O3, Zr/Ti and Nb/Y, combined with the geological evidence suggest the basaltic rocks of the Soltanmeidan Formation as the main source of bauxite materials. Combination of mineralogical and geochemical data shows that the deposit formed in two main stages. First, bauxite materials, Fe and Ti oxides and clay minerals developed as authigenic bauxitization processes of basaltic parent rock. Then, these materials were transported to karst depressions and were accumulated as a bauxite horizon.
-
Page 47Kamtal skarn is located 15 km northeast of Kharvana, East-Azarbaijan. A quartz-monzonitic stock of Oligocene age intruded the upper Cretaceous sedimentary sequence (claystone, limestone, marl, and siltstone) developing noticeable metamorphic (marble, hornfels) and metasomatic (skarn) alteration zones along the contact. Kamtal skarn is of calcic type and consists of both endoskarn and exoskarn zones. Exoskarn includes two zones of garnet skarn and epidote skarn. Skarnification processes are divided mainly in two major stages (1) prograde and (2) retrograde. During prograde stage, the emplacement of intrusive body caused isochemical metamorphism of the wall rocks and developed marble and hornfels units in enclosing rocks. Crystallization of intrusive body led to evolvement of hydrothermal fluid phase which infiltrated into enclosing rocks. Reaction of these fluids with the early-formed metamorphosed wall rocks brought about extensive progressive metasomatic alteration characterized by the formation of anhydrous calc-silicate minerals such as garnets and pyroxenes at a temperature range of 420-550°C and ¦O2=10-22-10-25. Retrograde stage was accompanied by some physicochemical changes (decrease in temperature to
-
Page 59The study area is located at northwest of Sarbisheh in South Khorasan province and eastern border of Lut block. In this area, Tertiary (Eocene-Oligocene to Pliocene) volcanic rocks consisting of basaltic andesite, dacite, rhyodacite, vitreous rhyolite (perlitic in some parts), tuff and ignimbrite are exposed. In the Daghar Mountain, A, B and C perlite layers with thicknesses of 102, 7 and 58 meters respectively, occur alternatively with volcanic-pyroclastic rocks. Zoning, sieve texture and embayment of plagioclase and roundness of minerals in the lavas indicate disequilibrium conditions during magma crystallization. Chemically, these are meta-aluminous, medium to high-K calc-alkaline, enriched in LILE and negative anomaly for Nb and Ti. Chondrite-normalized Rare Earth Elements (REE) plots indicate enrichment of light REE in comparison with heavy REE, (La/Yb)N of 9.14-12.64, low negative anomaly for Eu in basaltic andesite (Eu/Eu*=0.91) and dacite (Eu/Eu*=0.78-0.87) and strong negative anomaly for Eu in the rhyolites (Eu/Eu*=0.18-0.35). Negative anomaly for Eu indicates calc-alkaline nature for these rocks. On the basis of chemical characteristics and magnetic susceptibility, these are I-type. Tectonically, the rocks belong to subduction zone and active continental margin and their parental magma originated from partial melting of enriched mantle and then crustal contamination during differentiation process. Dacites have an initial 87Sr/86Sr between 0.7048 and 0.7050 (average 0.7049) that confirm mantle source for the magma. Volcanic glasses of rhyolitic composition altered by hydration (likely meteoric water) and formed perlite. Physical tests and chemical analyses show that perlite of Sarbisheh is suitable as raw material for production of expanded perlite.
-
Page 77The Kuh Shah prospecting area is located in Tertiary volcano-plutonic belt of the Lut Block. More than seventeen subvolcanic intermediate to acidic intrusive rocks, diorite to syenite in composition, were identified in the study area. The intrusions are related to hydrothermal alteration zones and contain argillic, propylitic, advanced argillic, silicified, quartz-sericite-pyrite, gossan and hydrothermal breccia which overprinted to each other and are accompanied by weathering which made it complicated to distinguish zoning. Mineralization is observed as sulfide (pyrite and rare chalcopyrite), disseminated Fe-oxides and quartz-Fe-oxide stockwork veinlets. Intrusive rocks are metaluminous, calc-alkaline with shoshonitic affinity with high values of magnetic susceptibility. The Kuh Shah intrusive rocks are classified as magnetite-series of oxidant I-type granitoids. Based on zircon U–Pb age dating, the age of these granitoid rocks is 39.7± 0.7 Ma (Middle Eocene). The radioisotope data (initial 87Sr/86Sr and 143Nd/144Nd ratios as well as εNd) and geochemical data suggest that the Kuh Shah granitoid rocks formed from depleted mantle in a subduction-related magmatic arc setting. Geochemical anomalies of elements such as Cu, Au, Fe, Pb, Zn, As, Sb, Mo, Bi, Hg and also Mn, Ba, Te and Se, correlated with quartz-sericite-pyrite, gossan-stockwork-hydrothermal breccias, irregular silicified bodies and advanced argillic hydrothermal alteration zones. Geophysical anomalies correlated with hydrothermal alteration and mineralization zones. The interpretation of the results represents complex patterns of sub-circular to ellipsoid shape with north-east to south-west direction. These evidences are similar to the other for known Cu-Au porphyry and Au-epithermal systems in Iran and worldwide.
-
Page 109Tashtab Mountain is located 25 km from the city of Khur in northeastern Isfahan province. Several bentonite mines formed in this area as a result of the Eocene volcanic alteration. These mines are classified as the Khur bentonite horizon. Studies on trace elements in parent rock and clays show that the studied bentonites formed from andesite-basaltic parent rocks. The XRD analysis shows that studied clay minerals consist of Na-montmorillonite with a low amount of kaolinite. In addition, there are quartz, calcite and crystobalite. The alteration process leached most of major and trace elements. Most of removing in major elements happens in alkaline elements, and in trace elements LILEs show most of depletions. Al and Ti are immobile elements and show lower amount of changes. Cu is the metal that shows most depletion among other metal elements in contrast Ni, Cr and Zn shows a little enrichment also, the trend of REEs is similar to parent rock with a difference. HREEs are more depleted than LREEs. It may happen because of leaching of HREEs as complexes and absorbing of LREES into the clay minerals structure.
-
Page 123The Cheshin meta-calcareous rocks (Permo Triassic) in southeast Hamedan outcrop in association with a variety of pelitic schists and hornfels rocks. The intrusion of the Alvand Batholith (Jurassic age) into pelitic and calcareous host rocks has produced metamorphic rocks in the Hamedan area (Cheshin village). On the basis of the dominance of calcite/dolomite, silicate and ore minerals, the calcareous rocks can be divided into two groups: a) marbles and calc-silicates; b) skarn rocks. The ore bodies occur in a contact zone between sillimanite-hornfels and calc-silicate rocks and formed the skarn rocks. Based on mineralogy, skarn rocks in the studied area consist mainly of diopside, garnet, tremolite, vesuvianite, epidote and ore minerals (magnetite and hematite). The skarnification processes occurred at two stages: (1) prograde metamorphism; and (2) retrograde metamorphism. The first stage involved prograde metasomatism and anhydrous minerals such as garnet and pyroxene formed. Second stage of retrograde skarn development is also recognized. In addition to Fe, Si and Mg, substantial amounts of Fe, along with volatile components were added to the skarn system. Consequently, considerable amounts of hydrous minerals, oxides and carbonates replaced the anhydrous minerals in the host rocks and hydrous minerals such as epidote+chlorite+amphibole formed. Using multiple equilibria by THERMOCALC® program, temperature (~630 ºC), pressure (~4 kbar), and fluid composition (XCO2 as low as 0.17) have been calculated for the formation of the calc-silicate rocks. Skarn mineralogy shows good agreement with these calculations.
-
Page 135The study area is located in southeastern Iran, about 110 km southwest of Kerman. Geologically, the area is composed of ophiolitic rocks, volcanic rocks, intrusive bodies and sedimentary rocks. Vein mineralization within andesite, andesitic basalt, andesitic tuffs occurred along the Chahar Gonbad fault. Sulfide mineralization in the ore deposit has taken place as dissemination, veins and veinlets in which pyrite and chalcopyrite are the most important ores. In this area, argillic, phyllic and propylitic alteration types are observed. Such elements as Au, Bi, Cu, S and Se are more enriched than others and the enrichment factors for these elements in comparison with background concentration are 321, 503, 393, 703 and 208, and with respect to Clark concentration are 401, 222, 532, 101 and 156, respectively. According to multivariate analysis, three major mineralization phases are recognized in the deposit. During the first phase, hydrothermal calcite veins are enriched in As, Cd, Pb, Zn and Ca, the second phase is manifested by the enrichment of sulfide veins in Cu, Au, Ag, Bi, Fe and S and the third phase mineralization includes Ni, Mn, Se and Sb as an intermediate level between the two previous phases.
-
Page 155Qahr-abad fluorite deposit is located 58 km southeast of Saqqez, in northwestern Kordestan province and in northern end of Sanandaj-Sirjan Zone. The factors such as change in physicochemical conditions of mineralization environment (pH and Eh), variation in pressure and temperature, alteration, metamorphism, oxidation of organic matters, adsorption, activity and solubility of associated anions, residual enrichment, and leaching of clay minerals have played important roles in distribution of major, trace and rare earth elements as well as development of the deposit. Further geochemical consideration using distribution of rare earth elements indicates that the bulk contents of REE in the samples are few and violet fluorites formed in early-stage mineralization along with enrichment of LREE (as a result of assimilation and replacement of wall rock) and blue and colorless fluorites in the late-stage mineralization along with enrichment of MREE and HREE (as a result of recrystallization and remobilization). The mineralization of violet fluorites in the deposit occurred in a relatively oxidizing-basic condition, while colorless to light yellow and blue to greenish blue fluorites occurred in a relatively reducing-acidic condition. Using Tb/Ca vs. Tb/La diagram, it can be deduced that fluorites are from hydrothermal types and the genetic model for the deposit is as replacement in carbonate rocks.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.